مقدمه
نورپردازی محیط یکی از ارکان اساسی در طراحی فظاهای داخلی و خارجی است که علاوه بر تامین روشنایی ، بر زیبایی ، امنیت و حتی سلامت روان افراد تاثیر میگذارد.
نورپردازی مناسب مبتواند فضایی دل نشین ، کاربردی و ایمن ایجاد کند در حالی که نور پردازی نا درست آن ممکن است باعث خستگی چشم ، کاهش بهروری و حتی ایجاد حس نا امنی شود.
در این مقاله به برسی جامع نورپردازی محیطی ، تکنیک های اجرا ،تاثیرات روانشناختی ، نکات کلیدی برای طراحی بهینه خواهیم پرداخت
نورپردازی محیطی چیست :
نورپردازی خصوصی با عمومی (Ambient lighting) به نور پایه‌ای اشاره دارد که برای روشن کردن کلی یک فظا استقاده میشود و امکان حرکت و فعالیت های عمومی را برای ما فراهم میکند . این نوع نورپردازی معمولا یکدست و بدون سابه های شدید است و به عنوان لایه اولیه روشنایی در طراحی نورپردازی محسوب میشود . نورپردازی محیطی میتواند از منابع طبیعی مانند نورخوشید یا منابع مصنوعی مانند چراغ های سقفی تامین شود.
اهمیت نورپردازی محیط :
نورپردازی مناسب محیط چندین نقش حیاتی ایفا میکند :
1 : تامین روشنایی پایه
امکان انجام فعالین های روزانه را فراهم میکند
2 : ایجاد حس آسایش
نور مناسب بر سلامت روانی و روحی افراد تاثیر مثبت دارد
3 : امنیت
روشنایی کافی محیط از وقوع حوادث و سوانح جلوگیری میکند
4 : زیبایی شناسی
نورپردازی مناسب میتواند معماری و طراحی داخلی را برجسته کند
5 : بهبود کارایی
نور مناسب باعث افزایش تمرکز و بهروری در قضاهای کاری میشود
انواع نورپردازی محیطی
نورپردازی میحیطی را میتوان به دو دسته کلی تقسیم کرد :
1 : نورپردازی فضای داخلی
این نوع نورپردازی برای فضاهای بسته مانند خانه ها ، ادارات و مراکز تجاری استفاده میشود و شامل موارد زیر است :
نورپردازی عمومی :
نور یکدست در سراسر فضای داخلی
نور پردازی وظیفه ای :
نور متمرکز برای فعالیت های خاص مانند مطالعه یا آشپزی
نورپردازی تاکیدی :
برای برجسته کردن المان‌های خاص مانند اثار هنری
نورپردازی تزیینی :
با هدف زیبایی شناسی و ایجاد جلوه های بصری
2 : نورپردازی فضای بیرونی
این نوع نورپردازی برای فظاهای باز مانند خیابان ها ، پارک‌ها و نمای ساختمان ها استفاده میشود
نورپردازی مسیر خیابان :
برای ایمنی و زیباسازی معابر
نورپردازی فضای سبز :
برای روشن کردن درختان و گیاهان
نورپردازی آبنما :
ایجاد جلوه های ویژه روی آب
نورپردازی ساختمان :
یرای زیباسازی و معرفی ساخمان در شب
تکنیک های نورپردازی :
برای دستیابی به نورپردازی مطلوب، تکنیک های مختلفی وچود دارد .
تورپردازی از بالا به پایین (up ligthing)
استفاده از چراغ های سقفی برای روشن کردن کلی فضا
نورپردازی از پایین به بالا (down ligthing)
ایجاد جلوه های ویژه و برجسته کردن عناصر معماری
نورپردازی دوطرفه (up & down ligthing)
ترکیبی از دو تکنیک قوق برای ایجاد تعادل نوری
نورپردازی مخفی (hidden ligthing)
استفاده از نور های پنهان در طاقچه ها یا قرنیزها برای ایجاد نور غیر مستقیم
عوامل مؤثر در نورپردازی محیطی :
در طراحی نورپردازی محیطی نیاز به توجه چندین عامل کلیدی دارد :
1. دمای رنگ نور :
دمای رنگ نور بر حسب کلوین (k) اندازه گیری میشود و تاثیر مستقیمی بر حس و حال و فضا دارد
نورگرم (3200k-2700) مناسب برای فضاهای آرامشبخش مانند اتاق خواب و پذیرایی
نور طبیعی (4500k-4000) مناسب برای فضاهای کاری و اداری
نور سرد (6500k-5700) مناسب برای فضای صنعتی و بیمارستان
2 . شاخص نمودن رنگ (CRI) :
این ساخص نشان میدهد که نور تا چه حد رنگ ها را طبیعی نشان میدهد. هرچه این عدد بالاتر باشد (حداکثر 100) رنگ ها طبیعی تر به نظر میرسند
3 . شدت نور :
میزان روشنایی مورد نیاز بستگی به نوع فعالیت و اندازه محیط شما تغیر میکند
4. جهت نور :
جهت تابش نور بر روی فظا و ایجاد سایه ها تاثیر میگذارد. نورپردازی چند جهته معمولا نتایج بهتری دارند
تاثیر نورپردازی بر سلامت و روان
نورپردازی محیطی تاثیرات عمیقی بر سلامت جسمی و روانی میگذارد
تاثیرات بیولوژیک :
تنظیم ترشح ملاتونین و چرخه خواب و بیداری
تاثیر بر ترشح هورمون کورتیزول (هورمون اظطراب)
تاثیر بر احساسات و خلق و خوی
افزایش تمرکز و خلاقیت
تاثیرات روانشناختی رنگ نور
سفید : ایجاد آرامش و افزایش تمرکز
آبی : کاهس استرس و اضطراب
قرمز : افزایش انرژی و هیجان
سبز : ایجاد حس آرامش و صلح
زرد : افزایش انرژی و خوشحالی
